بعد از ظهور اینترنت و رشد و توسعه کسبوکارهای اینترنتی به صورت کلی سه نوع مدل کسب‌وکار را می‌توان از هم تمییز نمود. نخست، کسبوکارهای سنتی یا فیزیکی که فقط از روش‌هایی نظیر تماس مستقیم و رودررو با مشتریان برای پیشبرد و هدایت عملیات در کسب‌وکارشان استفاده می‌کنند. این مدل از کسب‌وکارها را کسبوکارهای آجر و ملات[۱] نامگذاری نموده‌اند تا به ماهیت سنتی و فیزیکی شان اشاره کند.
نوع دوم از مدل‌های کسب‌وکار، کسبوکارهای اینترنتی است که به واسطه نقش کلیک کردن[۲] برای هدایت عملیات به کسبوکارهای کلیک معروف شده‌اند. در این مدل از کسب‌وکارها، صرفا از روش‌ها و فناوری‌های اینترنتی مانند وب سایت، ایمیل، FTP و سایر فناوری‌های مبتنی بر اینترنت برای تعامل با مشتریان استفاده می‌شود.
سومین مدل کسب‌وکارها، مدل‌های کسب‌وکار آجر و کلیک[۳] یا کلیک و ملات[۴] است که به کسب‌وکارهایی اطلاق می‌شود که هم از روش‌های سنتی هدایت کسب‌وکار و هم از روش‌های اینترنتی برای تعامل با مشتریان باهم و توامان استفاده می‌شوند. به عبارت دیگر در این مدل، کانال‌های فروش سنتی می‌توانند در کنار کانال‌های فروش اینترنتی به صورت یکپارچه و هماهنگ با یکدیگر عمل کنند.
مزیت‌های استفاده از مدل آجر و کلیک
برخی از مزایای استفاده از راهبردهای آجر و کلیک در کسب‌وکارها عبارتند از:
۱) تمرکز به شایستگی‌های محوری
۲) توجه به انواع شبکه‌های تأمین کننده
۳) توسعه کانال‌های توزیع موجود
۴) افزایش ارزش ویژه برند
۵) افزایش اعتماد به کسب‌وکار
۶) حفظ مشتریان موجود و جذب مشتریان جدید
۷) کاهش هزینه سرمایه‌گذاری برای جذب مشتریان
۸) کمک به یادگیری سازمانی
مدل آجر و کلیک به کسبوکارهای سنتی پیشنهاد می‌کند که ضمن حفظ رابطه خود با بعد فیزیکی شرکت، بر شایستگی‌ها و دارایی‌های محوری خود تمرکز نموده و آن را برای توسعه کسب‌وکار خود اهرم نمایند. همچنین به کسبوکارهای اینترنتی یا دات کام‌های خالص[۵] که بر صرفه‌جویی در هزینه و افزایش کارایی تمرکز دارند، پیشنهاد می‌کند که هزینه‌های مربوط به مدل‌های کسب‌وکار آجر و ملات آنقدر سنگین نیستند و از آن می‌توانند هم برای کسب اعتماد و جذب مشتریان جدید و هم برای ارائه محصولات خود با هزینه نهایی کم استفاده کنند.
[۱] Brick-and-Mortar
[۲] Click
[۳] Bricks and Clicks
[۴] Clicks and Mortar
[۵] Pure dot.coms
