زمانی که در جست وجوی موضوعی برای انجام رساله خود در مقطع کارشناسی ارشد بودم، توجهم به موضوع «رقابت‌پذیری» در مقیاس شهرها و کشورها جلب شد. بعد از کمی جست و جوی اینترنتی و مطالعه، تصمیم گرفتم تا با برخی از مدیران مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران مصاحبه اولیه انجام دهم. اگر اشتباه نکنم آقای دکتر قورچی با توجه به رشته تخصصیشان از عبارت «کدهای ژئوپولیتیکی» صحبت کردند و بحث را به جمله ای خاتمه دادند با این مضمون که «ما قرار نیست ژاپن شویم». جمله ایشان مثل ضربه وایلدر (1) به سرم شد و باعث شد تا موضوع دیگری را انتخاب کنم. بله ایشان درست می گفت، ما قرار نیست نه ژاپن، نه آلمان و نه حتی ترکیه شویم؛ پس مقایسه خط مشی ها و برنامه های کشور با سایر کشورها بی معناست. ما می دانیم که اگر خواستار تحلیل (2) و ارزیابی خط مشی ها هستیم، باید به اهداف و برنامه های تعیین شده آن رجوع کنیم که همه خط مشی ها در واقع برنامه های پایین دستی و در ذیل اهداف و برنامه های تعیین شده در سیاست های کلی هستند که بالاترین آن همان قانون اساسی کشور است.
بنابراین اگر به دنبال یافتن پاسخ صریح و روشنی برای سوالات اساسی خود پیرامون سیاست، حکمرانی، حکومت و نظام اداری و سیاسی هستید، تنها کافی است قانون اساسی کشور را مرور کنید (3). قانون اساسی می تواند به پرسشهایی نظیر، پرسش های ذیل که در ذهن من بودند، پاسخ دهد:
- هدف حکومت جمهوری اسلامی ایران چیست؟
- جامعه ایران از گذشته خود چه درسی گرفته است و چه خواسته و دغدغه ای دارد؟
- با چه معیارهایی می توان فعالیت های حکومت و دولت را ارزیابی نمود؟
- رابطه بین حکومت و ملت در عرصه مدیریتی، سیاسی و حقوقی چگونه است؟
- سیاست های کلی، خط مشی ها، قوانین و مقررات در عرصه های مختلف باید متنی بر چه اصولی باشند؟
- رسالت دانشجویان رشته مدیریت دولتی و خط مشی عمومی در ایران چیست و به چه دانشی برای تحقق رسالت خود مجهز باشند؟
- وایلدر، بوکسور معروف امریکایی که گویا سنگیترین ضربه راست را در میان اهل فن دارد
- تحلیل دو رویکرد گذشته نگر و آینده نگر دارد: گذشته نگر همان تجزیه و تحلیل معنا می دهد و آینده نگر به پیشنهاد خط مشی معطوف است
- آقای دکتر تسلیمی بسیار بر مطالعه قانون اساسی کشور برای دانشجویان خط مشی عمومی تاکید می کردند
من که پاسخ سوالاتم را از مطالعه قانونی اساسی گرفتم و البته نظری هم ابراز نمی کنم؛ اما خیلی خوشحال می شوم نظر شما را بشنوم.
