آلوین تافلر[1]، مشهورترین پیشبینیکننده آینده در آمریکا، در دهههای ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ به دلیل پیشبینیها و پیشنهاداتش در خصوص چگونگی مقابله مردم با نرخ بیسابقه تغییراتی که توسط فناوریهای جدید آغاز شده بود، به شهرت رسید. با انتشار کتاب پرفروش خود “شوک آینده[2]” در سال ۱۹۷۰، تافلر به یک نام آشنا تبدیل شد و بسیاری از مقامات دولتی و تجاری را به خود جذب کرد. کتاب “موج سوم[3]” (۱۹۸۰) او را به شهرت جهانی رساند و با کتابهای “تحول قدرت[4]: دانش، ثروت و خشونت در آستانه قرن بیست و یکم” (۱۹۹۱) و “ساخت یک تمدن جدید: سیاستهای موج سوم” (۱۹۹۴)، تافلر به یک مشاور سیاسی برجسته تبدیل شد. از سال ۱۹۹۳، همسر تافلر، هایدی[5]، شروع به به اشتراک گذاشتن اعتبار نویسندگی با او کرده است، گرچه او ادعا میکند که هایدی تمامی کتابهای قبلی او را نیز همنویسنده بوده است. آنها به عنوان زوجی شناخته میشوند که “فیوچریسم را به مردم آوردند” همانطور که مایکل کرانتز در مجله تایم نوشته است.
در کتاب “شوک آینده”، تافلر استدلال کرد که آمریکاییها دچار سردرگمی و انکار در مواجهه با تغییراتی بودند که در جامعه خود شاهد آن بودند. او این پدیده را “شوک آینده” نامید، مفهومی که از مفهوم انسانشناسی “شوک فرهنگی[6]” گرفته شده است، که به معنای ناتوانی اعضای فرهنگهای ابتدایی در سازگاری با یک فرهنگ پیشرفتهتر است. به طور مشابه، تافلر استدلال کرد که آمریکاییها دیگر قادر به مقابله با فرهنگی نبودند که در حال شکلگیری بود، زیرا فناوری شیوههای کار و زندگی مردم را تغییر میداد. در مواجهه با دگرگونیهای اجتماعی دهه ۱۹۶۰، آلویندر معتقد بود که هیستری جمعی اعتراضات و افزایش نرخ طلاق و جرم نشانههایی بودند که نشان میدهند آمریکاییها به حدی رسیدهاند که دیگر نمیتوانند تغییرات بیشتری را بپذیرند. به عنوان راهحلهایی برای شوک آینده، تافلر پیشنهاد کرد که کودکان باید بیشتر به مطالعه داستانهای علمی-تخیلی پرداخته و مطالعه آینده باید به یک بخش استاندارد از آموزش در آمریکا تبدیل شود.
به گفته تافلر، مشکل اصلی این بود که آمریکا در حال تجربه یک تغییر اساسی از جامعه موج دوم به جامعه موج سوم بود. موج اول به پذیرش شیوه زندگی کشاورزی ۱۰,۰۰۰ سال پیش مربوط میشود، موج دوم به شهرنشینی و انقلاب صنعتی [7]قرن نوزدهم اشاره دارد، و موج سوم که پس از جنگ جهانی دوم آغاز شد، او آن را “انقلاب فوق صنعتی” نامید. این مرحله آخر از توسعه انسانی توسط فناوریهایی که بر اساس دانش و نه قدرت مواد خام به پیش میرفتند، تأمین میشد. در سال ۱۹۸۰ در کتاب “موج سوم” پیشبینی کرد که کامپیوتر شخصی به یک وسیله خانگی تبدیل خواهد شد، سه سال پیش از آنکه شرکت آیبیام[8] (شرکت ماشینهای تجاری بینالمللی) کامپیوترهایی برای استفاده خانگی معرفی کند. تافلر همچنین معتقد بود که یک بزرگراه اطلاعاتی به بخشی مهم از زندگی روزمره ما تبدیل خواهد شد و تغییرات در اقتصاد ما منجر به بازسازی اساسی جامعه خواهد شد؛ یک “مصنوعیسازی” که برخی از اثرات متمرکز شدن و استانداردسازی دوران صنعتی را معکوس خواهد کرد. کارگران به خانه برخواهند گشت و الگوهای زندگی شبیه به موج اول از توسعه انسانی را دوباره شکل خواهند داد. تفاوت این است که مردم از طریق فناوریهای جدید به یکدیگر متصل خواهند شد تا بتوانند با دیگران در سراسر جهان ارتباط برقرار کنند. و به جای خرید محصولات مشابه و تولید انبوه، مصرفکنندگان با تعداد بیشتری از گزینهها مواجه خواهند شد زیرا صنایع کوچکتر به تدریج قابلاجرا خواهند شد. سرانجام، آنچه که در کانون دو کتاب آخر او قرار گرفت، این بود که دولت فدرال کمتر متمرکز خواهد شد زیرا قدرت به گروههای علاقهمند کوچکتر و دولتهای محلی منتقل خواهد شد.
تافلر به تغییراتی که قرار بود رخ دهد نگاه مثبتی داشت و با خوشبینی استدلال میکرد که یک دموکراسی مستقیمتر، ساختارهای خانوادگی و سبکهای زندگی خانگی متنوعتر، بهرهبرداری بیشتر از منابع انرژی تجدیدپذیر، دولتی غیرمتمرکز و رسانههایی قابل دسترسیتر از موج سوم بهوجود خواهد آمد که در نهایت هیرارشیهای اجتماعی را از بین میبرد. او تلاش کرد تا نگرانیهای آمریکاییها را در مورد نرخ سریع تغییرات کاهش دهد. در کتاب “موج سوم” او استدلال میکرد که “ما آخرین نسل از یک تمدن قدیمی و اولین نسل از یک تمدن جدید هستیم… بخش زیادی از سردرگمی، اندوه و بینظمی شخصی ما را میتوان بهطور مستقیم به تضاد درون خودمان، و درون نهادهای سیاسیمان، بین تمدن در حال مرگ موج دوم و تمدن در حال ظهور موج سوم که در حال سرکوب کردن جای آن است، نسبت داد.” خوشبینی او نسبت به اثرات مثبت این تغییر در کیفیت زندگی و پیام فوریاش مبنی بر اینکه باید برای این تغییرات آماده شویم تا اینکه جلوی پیشرفت آنها را بگیریم، باعث جذب بسیاری از پیروان شد، بهویژه رونالد ریگان[9] و نیوت گینگریچ[10]. تد ترنر [11]حتی ادعا کرد که ایده CNN (شبکه خبری کابلی) را از کتاب “موج سوم” گرفته است.
هدف اصلی آلویندر و هایدی توفلر این بوده است که مردم را برای تغییرات پیشرو آماده کنند و آنها را با مفهوم تغییر راحتتر سازند. آنها میخواهند آمریکاییها دلتنگی خود را برای زندگی در شهرهای کوچک، خانواده هستهای و ثبات شغلی گذشته کنار بگذارند و به آیندهای که در آن دانش و انعطافپذیری بزرگترین داراییها خواهند بود، روی آورند. همانطور که آلویندر توفلر در کتاب “سازندگان رویا[12]” به چارلز پلات گفت، او میخواهد “ذهن خواننده را به دیگر راههای مفهومسازی ساختارهای سیاسی و اجتماعیمان باز کند. من فکر میکنم این کمک میکند که مردم بهتر خود را تطبیق دهند.”
مطالعه بیشتر: منابع و مقالات مرتبط با آلوین تافلر
- جودیس، جان بی. “گروههای نهچندان عجیب نیوت: دفاع از توفلرها.” جمهوری جدید، 9 اکتبر 1995، 16-23.
- کرانتز، مایکل. “کسب درآمد از فردا: یک نسل پس از ‘شوک آینده’ توفلرها، پیشبینیکنندگان حرفهای هیچ چیزی جز آسمانهای آبی نمیبینند.” تایم، 15 ژوئیه 1996، 52-54.
- پلات، چارلز. سازندگان رویا: مردان و زنانی که داستانهای علمی تخیلی مینویسند، جلد 2. برکلی، انتشارات برکلی، 1983.
- توفلر، آلویندر. شوک آینده. نیویورک، رندم هاوس[13]، 1970.
[1] آلوین تافلر – Alvin Toffler:نویسنده و پیشبینیکننده آینده، معروف به تحلیل روندهای فناوری و اجتماعی در دهههای ۶۰ و ۷۰.
[2] شوک آینده – Future Shock: کتاب پرفروشی از تافلر که به بررسی تأثیر تغییرات سریع و پیشبینیناپذیر بر جامعه انسانی پرداخته است.
[3] موج سوم – The Third Wave: کتابی از تافلر که در آن به تحولات اجتماعی، اقتصادی و فناوری پرداخته و تحولی جدید را پیشبینی میکند.
[4] تحول قدرت – Powershift: کتابی از تافلر در مورد تحولات قدرت در دنیای جدید.
[5] های دی – Heidi: همسر تافلر که در نوشتن کتابهای او همکاری داشته است.
[6] شوک فرهنگی – Culture Shock: مفهومی در انسانشناسی که ناتوانی افراد در سازگاری با فرهنگی متفاوت از فرهنگ خود را توصیف میکند.
[7] انقلاب فوق صنعتی – Super-industrial Revolution: به تحولی اشاره دارد که توسط فناوریهای مبتنی بر دانش و اطلاعات بهوجود آمد.
[8] آیبیام – IBM (International Business Machines): یک شرکت پیشرو در صنعت کامپیوتر که در سال ۱۹۸۱ کامپیوترهای خانگی را معرفی کرد.
[9] رونالد ریگان – Ronald Reagan: رئیسجمهور پیشین آمریکا که از طرفداران دیدگاههای آلویندر بود.
[10] نیوت گینگریچ – Newt Gingrich: سیاستمدار آمریکایی و رئیس مجلس نمایندگان که تحت تأثیر نظرات آلویندر قرار داشت.
[11] تد ترنر – Ted Turner: بنیانگذار شبکه خبری CNN که گفته میشود ایده راهاندازی این شبکه را از کتاب آلویندر الهام گرفته است.
[12] سازندگان رویا – Dream Makers: کتابی از چارلز پلات که به نویسندگان و شخصیتهای مهم در دنیای داستانهای علمی تخیلی میپردازد.
[13] راندوم هاوس – Random House: یکی از بزرگترین انتشارات در آمریکا که کتابهای آلویندر توفلر توسط آن منتشر شده است.