تدارکات طرف سوم

تدارکات طرف سوم چیست؟

تدارکات طرف سوم به روشی در زنجیره تأمین گفته می‌شود که در آن یک یا چند عملکرد تدارکاتی یک شرکت به یک ارائه‌دهنده خدمات تدارکات طرف سوم واگذار می‌شود. عملکردهای معمول تدارکاتی که برون‌سپاری می‌شوند عبارتند از: حمل‌ونقل ورودی، ترخیص گمرکی و تجمیع محموله، انبارداری عمومی، انبارداری قراردادی، تکمیل سفارش‌ها، توزیع، و مدیریت حمل‌ونقل خروجی به مشتریان شرکت.

علاوه بر این، خدمات ارزش افزوده نیز می‌تواند ارائه شود، مانند: بسته‌بندی مجدد، مونتاژ و تدارکات بازگشتی. ارائه‌دهنده تدارکات طرف سوم، این‌وظایف تدارکاتی خاص را با استفاده از دارایی‌ها و منابع خود به نمایندگی از شرکت مشتری، مدیریت و اجرا می‌کند.

هدف این‌رویکرد، حفظ رقابت‌پذیری شرکت از طریق کوچک نگه‌داشتن آن و حفظ دارایی های اندک است که به شرکت اجازه می‌دهد بر حوزه‌های تخصصی متمرکز شده و هزینه‌های عملیاتی را کاهش دهد. تدارکات طرف سوم همچنین به عنوان تدارکات قراردادی² نیز شناخته می‌شود.

تدارکات طرف سوم از حالتی عمدتاً مبتنی بر معاملات، به حالتی که ذاتا استراتژیک‌تر است تکامل یافته‌است. در عین حال، تدارکات طرف سوم به تدریج به سمت تدارکات طرف چهارم³ پیش می‌رود. ارائه‌دهنده تدارکات طرف چهارم، خدماتی در زنجیره تأمین ارائه می‌دهد که بهترین راه‌حل‌های تدارکاتی را، معمولاً بدون استفاده از دارایی‌ها و منابع خود، برای مشتری پیدا می‌کند. اصطلاحات جدیدتری مانند PL5 یا حتی PL7 نیز معرفی شده‌اند که به معنای برون‌سپاری کامل مدیریت زنجیره تأمین است.

تاریخچه و منشأ تدارکات طرف سوم

در دهه 1980، نوعی روند در افزایش جهانی‌شدن و استفاده گسترده‌تر از فناوری اطلاعات شکل گرفت. این‌روند‌ها باعث افزایش تقاضا برای شرکت‌ها و همچنین ایجاد فرصت‌هایی برای رقابت‌پذیری و انعطاف‌پذیری بیشتر شد. در این‌دوران، برخی شرکت‌های موفق تدارکات طرف سوم ظهور کردند، مانند: DHL/Exel، Kuehne + Nagel، Schenker، UPS، Panalpina، C.H. Robinson، TNT Logistics، Schneider و NYK Logistics.

کاربردهای استفاده از تدارکات طرف سوم

• شرکت‌هایی با شبکه توزیع گسترده و یا پیچیده. مانند IBM.
• شرکت‌هایی که روی تدارکات، بعنوان یکی از مهارت‌های اصلی خود تمرکز نمی‌کنند. مانند Chevron Corp یا British Petroleum.
• در بحث‌های استراتژیک مربوط به مهارت‌های اصلی.
• هنگام ایجاد یک گروه محصول جدید.
• زمانی که یک شرکت فعالیت‌های مربوط به یک ادغام یا خرید را یکپارچه‌سازی می‌کند.

فرآیند‌ها و مراحل تدارکات طرف سوم

استفاده از تدارکات طرف سوم معمولاً طی چندین مرحله انجام می‌شود:

1. آگاهی: امکانات را بررسی کنید، اطلاع‌رسانی به کارکنان و تحلیل SWOT را انجام دهید.
2. تحقیق بازار: روندهای بازار، به‌ویژه نیازهای خدمات را بررسی کنید.
3. استراتژی: مفاهیم تدارکاتی را توسعه داده و باهم مقایسه کنید.
4. ساخت یا خرید: توانایی‌های خود را ایجاد کنید یا برون‌سپاری کامل یا جزئی داشته‌باشید.
5. برنامه کسب‌وکار: هزینه‌ها، منافع، مراحل اجرا، زمان‌بندی، ریسک‌ها، ارتباطات و انگیزه‌.
6. انتخاب: انتخاب شریک بر اساس پوشش بازار، شایستگی، راستی و درستی، چشم‌انداز و غیره.
7. توافق: توافق بر سر انتظارات مشترک با استفاده از مجموعه‌ای از معیارهای عملکردی.
8. ارزیابی و تجدید: حفظ همکاری از طریق هزینه‌ها، منافع مالی و برنامه‌ریزی مشترک، ارتباطات در سطوح مختلف، و تبادل اطلاعات شفاف.

نقاط قوت و مزایای تدارکات طرف سوم

تدارکات طرف سوم به شرکت‌ امکان دستیابی به مزیت رقابتی از طریق موارد زیر را می‌دهد:

• اجازه دادن به شرکت ها برای تمرکز بر توسعه مهارت‌های اصلی خود.
• رقابت‌پذیری در هزینه‌ها.
• آزادسازی منابع (مالی).
• بهره‌مندی از تخصص تدارکاتی و شبکه‌های توزیع بین‌المللی ارائه‌دهندگان تخصصی تدارکات طرف سوم، که به ارائه سطوح بالاتر خدمات به مشتریان کمک می‌کند.

خطرات، معایب و محدودیت‌های تدارکات طرف سوم

برای اجرای موفق تدارکات طرف سوم، باید برخی از چالش‌های احتمالی را در نظر گرفت:

• از دست دادن کنترل بر عملکردهای تدارکاتی (به‌ویژه در بخش‌های حیاتی).
• فاصله بیشتر از مشتریان و کاهش تعامل انسانی.
• احتمال توقف خدمات ارائه‌دهنده تدارکات طرف سوم.
• اختلاف ‌نظر یا تفاوت دیدگاه در مورد سطح خدمات ارائه‌شده توسط شرکت طرف سوم.

شرایط و پیش‌فرض‌های تدارکات طرف سوم

می‌توان نتیجه گرفت که شرکتی که از این روش استفاده می‌کند معمولاً:

• شرکتی است که روی تدارکات، بعنوان یکی از مهارت‌های اصلی خود تمرکز نمی‌کند.
• حداقل یک شرکت متوسط است، بطوری که هزینه‌های تدارکاتی آن به اندازه‌ای قابل‌توجه باشد که استفاده از خدمات برون‌سپاری توجیه‌پذیر باشد.

منابع:

1. کتاب: ادوارد آ سیلور – مدیریت موجودی و برنامه‌ریزی تولید
2. کتاب: دیوید سیمچی لِوی – طراحی و مدیریت زنجیره تولید