اصول دهگانهی سازمانی لیندل ارویک[1]،اگرچه کمتر شناخته شدهاند ولی مشابه اصول ۱۴گانهی هنری فایول[2] هستند. به گفته ارویک، یک سازمان بر اساس ده اصل بنا شده است:
- اصل هدفمندی: هر سازمان باید هدف و مقصود مشخصی داشته باشد و هر بخش از سازمان باید به نحوی با این هدف همراستا باشد. در غیر این صورت، آن بخش بیمعنی و زائد است.
- اصل تخصصگرایی: وظایف هر عضو سازمان باید به یک فعالیت خاص محدود شود تا کارایی و تخصص افزایش یابد.
- اصل هماهنگی: هدف اصلی سازماندهی، دستیابی به هماهنگی و وحدت تلاشها است. بدون هماهنگی، منابع و تلاشها ممکن است نامنظم یا بیاثر شوند.
- اصل اقتدار: در هر گروه سازمانی، اقتدار باید در جایی متمرکز باشد و یک ساختار سلسلهمراتبی شفاف داشته باشد. باید یک خطمشی واضح برای تعیین مقامهای مسئول وجود داشته باشد تا هر فرد بداند به چه کسی پاسخگو است.
- اصل مسئولیتپذیری: مسئولیت سرپرست نسبت به عملکرد زیردستان باید قطعی و مطلق باشد. این اصل، حس مسئولیتپذیری را تقویت میکند و باعث میشود رهبران نتوانند از مسئولیت در قبال اشتباهات یا شکستهای تیم خود شانه خالی کنند.
- اصل تعریف شفاف: محتوای هر موقعیت شغلی، از جمله وظایف، اقتدار، مسئولیتها و روابط با سایر موقعیتها باید به وضوح تعریف و در اسناد رسمی منتشر شود. این امر به کاهش سوءتفاهمها و ایجاد انتظارات شفاف از هر فرد کمک میکند.
- اصل تطابق: در هر موقعیت شغلی، مسئولیت و اقتدار باید متناسب باشند. فردی که مسئولیتی دارد، باید قدرت تصمیمگیری مطابق با آن مسئولیت را نیز داشته باشد.
- اصل دامنهی کنترل: هیچ فردی نباید بیش از پنج یا شش زیردست مستقیم را که وظایفشان با یکدیگر همپوشانی دارد، مدیریت کند.
- اصل تعادل: واحدهای مختلف سازمان باید در تعادل باقی بمانند و هیچ واحدی نباید نسبت به سایر بخشها بیشتر یا کمتر توسعه یابد.
- اصل تداوم: سازمانها باید همواره آمادهی تغییر و انطباق باشند. بازسازی و اصلاح ساختار سازمانی باید بهطور مداوم انجام شود تا سازمان بتواند با تغییرات داخلی و خارجی سازگار شود.
[1] لیندل ارویک، نویسنده و نظریهپرداز مدیریت بریتانیایی، اصول سازمانی خود را در کتاب Notes on the Theory of Organization (یادداشتهایی بر نظریهی سازمان) که در سال ۱۹۵۲ منتشر شد، ارائه داد.
[2] هنری فایول، مهندس و مدیر فرانسوی، اصول مدیریت را در کتاب خود General and Industrial Management (مدیریت عمومی و صنعتی) منتشر کرده و از بنیانگذاران نظریهی مدیریت کلاسیک است.