سازمان حرفهای از شغلهای تعریفشده شروع میشود!
وقتی از مدیران درباره شرح وظایف نیروهایشان میپرسیم، معمولاً جوابها مبهم است: “کارش مشخصه!” یا “هر چی بگیم باید انجام بده!”
اما در عمل، نبود تعریف دقیق از شغلها باعث تداخل وظایف، تعارض بین افراد، استخدامهای اشتباه، ارزیابیهای ناکارآمد و نارضایتی پرسنل میشود.
تجزیه و تحلیل شغل و ایجاد شناسنامه مشاغل به سازمانها کمک میکند وظایف هر موقعیت شغلی شفاف شود، از تداخل و تعارض جلوگیری گردد و استخدام، ارزیابی و مدیریت منابع انسانی کارآمدتر انجام شود.
با این راهکار، ما ساختار منابع انسانی شما را شفاف، مستند و کارآمد میکنیم. یعنی هرکس دقیقاً بداند چه کاری، با چه هدفی، چگونه و تحت چه مسئولیتی باید انجام دهد.
مزایای راهکار تجزیه و تحلیل شغل و ایجاد شناسنامه مشاغل
شفافسازی وظایف، اختیارات و انتظارات از هر شغل
با تدوین شناسنامه شغل، محدوده دقیق وظایف، اختیارات و مسئولیتهای هر پست سازمانی بهصورت مکتوب و مشخص در دسترس قرار میگیرد. این شفافیت باعث میشود کارکنان بدانند چه کاری باید انجام دهند، تا چه حد اختیار تصمیمگیری دارند و چه خروجیهایی از آنها انتظار میرود. نتیجه این فرآیند، جلوگیری از سردرگمی و ایجاد هماهنگی بیشتر در اجرای فعالیتهاست.
افزایش رضایت و انگیزش کارکنان از طریق شفافیت نقش
وقتی کارکنان از اهداف، انتظارات و مسئولیتهای خود آگاه باشند، احساس امنیت شغلی و رضایت بیشتری پیدا میکنند. شفافیت نقش باعث میشود کارکنان بدانند تلاشهایشان چگونه در تحقق اهداف سازمان اثرگذار است و این در نهایت انگیزه آنها برای عملکرد بهتر را تقویت میکند.
کاهش تداخل وظایف و تعارض بین کارکنان
وقتی مرز وظایف و مسئولیتها بین مشاغل بهوضوح تعریف نشده باشد، احتمال همپوشانی فعالیتها و بروز تعارض بین افراد بالا میرود. شناسنامه شغل با ترسیم دقیق مرزهای کاری و تعیین نقاط ارتباطی، باعث میشود وظایف بهصورت عادلانه و منسجم توزیع شود و اختلافات ناشی از ابهام در نقشها به حداقل برسد.
تسهیل در طراحی سیستمهای منابع انسانی مانند حقوق و مزایا
با شناسنامه شغل، ارزش هر پست سازمانی بر اساس مسئولیتها، مهارتها و الزامات آن مشخص میشود. این اطلاعات، مبنای دقیقی برای طراحی نظام جبران خدمت منصفانه، تعیین حقوق پایه، مزایا و حتی مسیر شغلی کارکنان خواهد بود. نتیجه، ایجاد عدالت در پرداختها و کاهش نارضایتیهای مرتبط با حقوق است.
مبنای دقیق برای استخدام، آموزش، ارزیابی و ارتقاء
اطلاعات درجشده در شناسنامه شغل، چارچوبی دقیق برای فرآیندهای منابع انسانی فراهم میکند. این مستندات به مدیران کمک میکند در زمان جذب نیرو، آموزش کارکنان جدید، ارزیابی عملکرد یا تصمیمگیری برای ارتقاء، بر اساس معیارهای شفاف و استاندارد اقدام کنند. این امر، دقت و عدالت در تصمیمگیریها را بهطور قابلتوجهی افزایش میدهد.
کمک به چابکسازی ساختار سازمانی و مدیریت بهرهوری
تحلیل شغلها و تدوین شناسنامه، امکان شناسایی مشاغل زائد، وظایف تکراری یا فرآیندهای غیرضروری را فراهم میکند. این شناسایی، زمینه را برای بازطراحی ساختار سازمانی و حذف فعالیتهای کمارزش مهیا میکند و در نهایت بهرهوری و سرعت واکنش سازمان به تغییرات محیطی را بهبود میبخشد.
تجزیه و تحلیل شغل و ایجاد شناسنامه مشاغل
تجزیه و تحلیل شغل و ایجاد شناسنامه مشاغل چیست؟
تجزیه و تحلیل شغل فرآیندی است برای شناسایی دقیق وظایف، مهارتها، مسئولیتها، شرایط کاری و شاخصهای عملکرد هر شغل در سازمان.
خروجی این تحلیل، «شناسنامه شغل» است: یک سند استاندارد، دقیق و کاربردی که جایگاه هر شغل را در ساختار سازمانی تعریف میکند.


من دانش آموخته دانشکده مدیریت دانشگاه تهران در رشتههای مدیریت کسبوکارهای کوچک در مقطع کارشناسی، مدیریت اجرایی در مقطع کارشناسی ارشد و مدیریت دولتی در مقطع دکتری هستم. بیش از ۱۵ سال در سمتهای کارشناس، سرپرست و مدیریت در حوزههای فروش، بازاریابی، تبلیغات، برنامهریزی و تحقیقات در شرکتهای خصوصی و سازمانهای دولتی مشغول به کار بودهام. تا امروز شش کتاب و شش مقاله در مجلات علمی داخلی و بینالمللی در رشته مدیریت منتشر کردهام.
روش انجام کار من
شناسایی رقبای مستقیم و غیرمستقیم
لیستکردن تمامی برندها و کسبوکارهایی که بهطور مستقیم یا غیرمستقیم در بازار هدف شما فعالیت دارند و میتوانند بر جذب مشتریان تأثیر بگذارند.
جمعآوری دادهها از منابع اولیه و ثانویه
بهکارگیری روشهای میدانی مانند پرسشنامه و مصاحبه، همراه با دادههای موجود در منابع آنلاین، گزارشهای رسمی و تحقیقات پیشین برای تکمیل تصویر بازار.
مرور و تأیید نهایی شناسنامهها با مدیران و منابع انسانی
در پایان، نسخه پیشنویس شناسنامهها به مدیران مربوطه و واحد منابع انسانی ارائه میشود تا بررسی و اصلاحات لازم انجام گیرد. این مرحله اطمینان میدهد که اسناد نهایی کاملاً منطبق با نیازهای واقعی سازمان بوده و قابلیت اجرایی بالایی داشته باشند.
تحلیل ساختار صنعت و موقعیت بازار هدف
بررسی شرایط کلی بازار، روندهای رشد، قوانین حاکم، حجم تقاضا و ویژگیهای مشتریان برای درک دقیق محیط رقابتی.
تدوین فرم استاندارد شناسنامه شغل برای هر عنوان شغلی شامل:
هدف شغل | وظایف اصلی | مهارتها و دانش موردنیاز | شاخصهای ارزیابی عملکرد | ارتباطات داخلی و خارجی | شرایط کاری
زمان و مبلغ راهکار
تجزیه و تحلیل شغل و ایجاد شناسنامه مشاغل
۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال
- بررسی ساختار سازمان و دریافت چارت فعلی (در صورت وجود)
- برگزاری جلسات مصاحبه با مدیران و شاغلین جهت استخراج اطلاعات واقعی شغلها
- تحلیل و طبقهبندی اطلاعات مربوط به وظایف، مسئولیتها، مهارتها و الزامات هر شغل
- تدوین فرم استاندارد شناسنامه شغل برای هر عنوان شغلی شامل:
- مرور و تأیید نهایی شناسنامهها با مدیران و منابع انسانی
- زمان : 12 هفته
خیر. حتی در تیمهای ۵ نفره هم اگر نقشها شفاف نباشند، عملکرد و رضایت تحت تأثیر قرار میگیرد.
بله. شاخصهای کلیدی عملکرد (KPI) هر شغل در شناسنامه تعریف میشود و مبنای ارزیابی میگردد.
ترجیحاً بله. زیرا اطلاعات واقعی و دقیق شغلها باید از کسانی که در آن نقشها فعالیت میکنند استخراج شود.
کاملاً. شناسایی نقشهای زائد، تکراری یا ناقص میتواند گام اول برای اصلاح چارت سازمانی باشد.